Από πού προέρχεται;

Ο πόνος στο άνω άκρο, το χέρι ή την πλάτη είναι ένα πολύ σύνηθες σύμπτωμα. Τον

συναντάμε συνήθως σε άτομα νέα και οφείλεται σε αθλητική δραστηριότητα, ή σε

συγκεκριμένη μορφή εργασίας. Άλλες φορές συμβαίνει σε πιο ηλικιωμένα και είναι

συνεχής, νυχτερινός και επίμονος. Ο προσδιορισμός της προέλευσης και της

αιτιολογίας του πόνου αυτού είναι σημαντικός για την επιτυχημένη αντιμετώπισή

του. Σκοπός αυτού του σύντομου άρθρου είναι να βοηθήσει τον ασθενή να

κατανοήσει τα χαρακτηριστικά των συμπτωμάτων του και να προσανατολιστεί

σχετικά με το πρόβλημά του.

1. Χαρτογράφηση του πόνου

Η τοπογραφική κατανομή του πόνου μάς δίνει μια ιδέα για την προέλευση του.

Όταν εντοπίζεται στην πλάτη και κυρίως στα πλάγια του αυχένα και στο εσωτερικό

μέρος της ωμοπλάτης, συνήθως αποδίδεται στην άσχημη στάση του ανώτερου

κορμού (όταν στεκόμαστε «καμπουριαστά»). Αυτό συμβαίνει γιατί επιβαρύνονται

οι μύες και οι μικρές αρθρώσεις της βάσης του αυχένα, καθώς και οι μύες που

στηρίζουν την ωμοπλάτη, με αποτέλεσμα όταν σηκώνουμε το άνω άκρο, η κάτω

μεριά της ωμοπλάτης να «πετάει» (ψευδοπτερυγισμός). Αυτό δημιουργεί έναν

φαύλο κύκλο, που οδηγεί σε συνεχή και επίμονο πόνο. Η διόρθωση της στάσης του

κορμού και η κινησιοθεραπεία είναι απαραίτητες για την λύση αυτού του κύκλου

και την βελτίωση του πόνου.

Όταν ο πόνος εντοπίζεται στο πρόσθιο μέρος του ώμου (δελτοειδής), και αντανακλά

μέχρι τον αγκώνα, τότε ο πόνος οφείλεται σε κάποια πάθηση της ίδιας της

άρθρωσης του ώμου. Οι πιο συχνές είναι η τενοντίτιδα, η ρήξη του υπερακανθίου

τένοντα, ο παγωμένος ώμος, η αστάθεια του ώμου, οι ρήξεις του επιχειλίου

χόνδρου και η αρθρίτιδα του ώμου και της ακρωμιοκλειδικής. Όταν  ο πόνος

«ταξιδεύει» ως τα δάκτυλα του χεριού, τότε συνήθως οφείλεται είτε σε ερεθισμό

των νευρικών ριζών στον αυχένα, είτε σε παγίδευση περιφερικών νεύρων, όπως

σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα ή ωλένια νευρίτιδα.

2. Χρονολογική εμφάνιση

Συνήθως, τα επίπεδα του πόνου είναι ανάλογα της σοβαρότητας της παθολογικής

κατάστασης. Σε πιο απλές περιπτώσεις ο πόνος συνοδεύει κάποια συγκεκριμένη

κίνηση ή δραστηριότητα. Για παράδειγμα, σε μια αθλητική κάκωση, η ρίψη της

μπάλας προκαλεί πόνο ή σε μια τενοντίτιδα του υπερακανθίου ο πόνος

παρουσιάζεται αρχικά μόνο σε κινήσεις πάνω από την κεφαλή.

Όταν ο πόνος γίνεται συνεχής και κυρίως μας ξυπνά τη νύχτα, μπορεί να υπάρχει

μια πιο προχωρημένη κατάσταση, όπως ρήξη του τένοντα ή αρθρίτιδα του ώμου. Η

πορεία είναι: αρχίζει ως πόνος με κάποια δραστηριότητα, συνεχίζει ως συνεχόμενος

πόνος και τέλος εξελίσσεται σε νυχτερινό πόνο που μας ξυπνάει.

3. Υφή του πόνου

Οι ασθενείς μου συχνά χρησιμοποιούν χαρακτηριστικές φράσεις για να

περιγράψουν τον πόνο τους, οι οποίες μας δίνουν στοιχεία για την αιτιολογία.

Φράσεις όπως «ηλεκτρικό ρεύμα» που συνοδεύεται από «μυρμηγκιάσματα»,

δείχνουν ότι ο πόνος είναι νευρικής αιτιολογίας. Περιγραφή όπως «δάγκωμα» με

κάποια κίνηση, είναι συχνή σε τενοντίτιδα υπερακανθίου ή αστάθεια του ώμου. Σε

ρήξεις του μυοτενοντώδους πετάλου ή σε αρθρίτιδες, ο πόνος περιγράφεται ως

«ένας αμβλύς πονόδοντος». Σε συμφυτική θυλακίτιδα (παγωμένος ώμος), ο πόνος

στην οξεία φάση του είναι έντονος και βασανιστικός, ενώ στη χρόνια φάση

περιγράφεται σαν μια ελαστική ταινία που πιέζει το άνω άκρο.

Συμπερασματικά,  με αυτά τα τρία βήματα μπορούμε να έχουμε μια ιδέα για την

προέλευση του μυοσκελετικού πόνου στον ώμο. Η βασική διερεύνηση πρέπει

πάντα να περιλαμβάνει μια απλή ακτινογραφία του ώμου, ώστε να αποκλεισθούν

σοβαρότερες παθήσεις. Να πούμε ότι ακόμη και παθήσεις του καρδιαγγειακού ή

πεπτικού συστήματος μπορούν να δημιουργήσουν πόνο στην παραπάνω περιοχή.

Γι’ αυτό, πρέπει να αναζητούμε την συμβουλή του ιατρού για να μας κατευθύνει

ανάλογα.

‍